ရခုိင္ျပည္နယ္ အေျခစိုက္ INGO တခ်ိဳ႕ကို ေဒသခံရခုိင္တခ်ိဳ႕ မေက်မနပ္ ျဖစ္ေန

ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္ အေျခစိုက္သည့္ ႏိုင္ငံျခားသားမ်ားႏွင့္ ဆက္ႏႊယ္ေသာ လူမႈေရးအဖြဲ႔ (INGO) မ်ားကို ေဒသခံ ရခုိင္တုိင္းရင္းသား တခ်ိဳ႕က မေက်မနပ္ ျဖစ္ေနေၾကာင္း သိရသည္။
ယခုလ ၁၆ ရက္ေနာက္ပိုင္း ရခုိင္ျပည္နယ္တြင္ ဆက္လက္ ေနထိုင္ပါက ထိုအဖြဲ႔ အစည္းႏွင့္ အေဆာက္အအံု၏ လံုၿခံဳေရးကို တာ၀န္မယူ ဆုိသည့္ အခ်က္ အပါအ၀င္ မလိုလားေၾကာင္း ျပသသည့္ သတိေပးစာ ကပ္ျခင္းမ်ား ရွိေနေၾကာင္း စစ္ေတြၿမိဳ႕၌ ျပန္လည္ထူေထာင္ေရး ကူညီေထာက္ပံ့မႈမ်ား ေပးေနသည့္ လူမႈေရး အသင္းတခုမွ တာ၀န္ရွိသူတဦးက ေျပာသည္။
သတိေပးစာတြင္ အခ်က္ ၄ ခ်က္ပါ၀င္ၿပီး ယင္းအခ်က္မ်ားမွာ ႏိုင္ငံျခားသားမ်ားႏွင့္ ဆက္ဆံမႈရွိေနသည့္ မည္သည့္ NGO မဆို ရပ္ကြက္အတြင္း ေနထိုင္ျခင္းမျပဳရန္၊ NGO/ INGO မ်ားအား အိမ္ငွားျခင္း မျပဳရ၊
ငွားပါက ထိုအိမ္ႏွင့္ ထိုအဖြဲ႔အစည္း မ်ား၏ လံုၿခံဳေရးကို တာ၀န္မယူ၊ မြတ္စလင္မ်ားအား ေဆး၀ါး ကူညီေပးေနသူမ်ားကို အိမ္ငွားလက္မခံရ၊ ေအာက္တိုဘာ ၁၆ ရက္ ေနာက္ပိုင္းအထိ ဆက္လက္ေနထိုင္ပါက ယင္းအဖြဲ႔ႏွင့္ ငွားရမ္းေနထုိင္ေသာ အိမ္၏ လံုၿခံဳေရးကို တာ၀န္မယူ ဟူ၍ ျဖစ္ေၾကာင္း အမည္မေဖာ္လိုသည့္ လူမႈေရးအသင္းအဖြဲ႔ တခုမွ သိရသည္။
“NGO ေတြအေပၚမွာ ေဒသခံေတြရဲ႕ အျမင္ေတြက အရင္လိုမဟုတ္ေတာ့ဘူး။ ေလာေလာဆယ္ေတာ့ သတိထားေနရတယ္။ ဒါေပမယ့္ တျခား INGO ေတြထက္စာရင္ က်န္းမာေရး၀န္ႀကီး႒ာနနဲ႔ ခ်ိတ္ဆက္ၿပီး လုပ္ေနတဲ့ ျပည္တြင္း NGO ေတြ အေပၚမွာ ထားတဲ့ သေဘာထားကေတာ့ မဆိုးပါဘူး။ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက နားလည္ေပးၾကတယ္။ ဒါေပမယ့္ လူငယ္ေတြကေတာ့ နားမလည္ၾကဘူး” ဟု အဆိုပါ ျပည္တြင္း လူမႈေရးအဖြဲ႔တခုမွ တာ၀န္ရွိသူက ဧရာ၀တီသို႔ ေျပာသည္။
ရခိုင္ေဒသသို႔ လာေရာက္ကာ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးလုပ္ငန္းမ်ား လုပ္ကိုင္ေနသည့္ ႏိုင္ငံတကာ လူမႈေရး အဖြဲ႔အစည္းမ်ားသည္ ေထာက္ပံ့ေရး လုပ္ငန္းမ်ား လုပ္ကိုင္ရာတြင္ မွ်တမႈမရွိဟု ယူဆေနသည့္ အတြက္ ေဒသမွ ထြက္သြားေစခ်င္ ေနၾကေၾကာင္း ရခုိင္ျပည္နယ္ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ တဦးက ေျပာသည္။
ရခိုင္ျပည္နယ္ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ဦးေအာင္ျမေက်ာ္က “NGO ေတြအေနနဲ႔ ဆင္ဆင္ျခင္ျခင္ လုပ္ေပးႏိုင္ရင္ ဒီျပႆနာက မျဖစ္ႏိုင္ဘူး။ မွ်တမႈရွိတဲ့ တခ်ိဳ႕အဖြဲ႔ေတြ ရွိၾကေပမယ့္ ဘက္လုိက္တဲ့ NGO ေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ရွိေနတယ္။ ၉၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္က ရခုိင္တုိင္းရင္းသားေတြ အတြက္ လုပ္တာမဟုတ္ၾကဘူး။ အရင္တုန္းကလည္း ဒီလိုလုပ္ခဲ့ေတာ့ ေဒသခံ လူထုရဲ႕ မေက်နပ္ခ်က္ေတြ ပိုမ်ားလာၾက တယ္။ AZG ဆိုရင္ လံုး၀ လက္မခံႏုိင္ၾကဘူး ျဖစ္ေနတယ္” ဟု ဦးေအာင္ျမေက်ာ္က ဆိုသည္။
ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ ပဋိပကၡမ်ားတြင္ INGO ႏွင့္ UN ၀န္ထမ္းမ်ား ပါ၀င္ပတ္သက္ခဲ့သည့္ အေတြ႔အႀကံဳမ်ားႏွင့္ ေဒသခံမ်ား၊ ေဒသအာဏာပိုင္မ်ား ခြင့္မျပဳသည့္ ေဒသမ်ားသို႔ လွ်ိဳ႕၀ွက္ သြားေရာက္ျခင္းမ်ား ရွိေနသျဖင့္ လူမႈေရး အသင္းအဖြဲ႔မ်ား အေပၚ သံသယ စိတ္မ်ား ရွိေနျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း ရခုိင္ေဒသခံ သံဃာေတာ္ တပါးက ဧရာ၀တီသို႔ မိန္႔သည္။
ဦးေအာင္ျမေက်ာ္ကလည္း “INGO ေတြနဲ႔ ဆံုတဲ့အခါ က်ေနာ္တို႔က ႏွစ္ဘက္မွ်ေအာင္လုပ္ၾကဖို႔ တုိက္တြန္းခဲ့တယ္။ ေျပာတုန္းမွာ ေခါင္းၿငိမ့္ေပမယ့္ လုပ္ငန္းလည္ပတ္တဲ့ အခါမွာ တဘက္လူမ်ိဳးေတြကို ဦးစားေပးတဲ့ အပိုင္းေတြ ရွိေနတယ္။ သူတို႔ကလည္း အေလွ်ာ့မေပးခ်င္ၾကဘူး။ လူထုက မြတ္စလင္ေတြကို လံုး၀မေထာက္ပံ့နဲ႔လို႔ တဘက္ေစာင္းနင္း မေျပာဘူး။ ဟိုဘက္ဒီဘက္ မွ်တေစခ်င္တဲ့ ဆႏၵရွိၾကတယ္” ဟု ေျပာသည္။
ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ လူမ်ိဳးေရး အဓိကရုဏ္းမ်ား၌ ပါ၀င္ခဲ့မႈျဖင့္ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လတြင္ UNHCR မွ ၀န္ထမ္းျဖစ္သူ ေဒၚခ်ိဳေလးမာ၊ ဦးခင္ေမာင္ (ေခၚ) အႏၷ၀ါဆာဒတ္ႏွင့္ ကမၻာ့စားနပ္ရိကၡာ အစီအစဥ္ (WFP) မွ ဦးခင္ေဆြ (ေခၚ) ကာယာစ္တို႔ ၃ ဦးအား ေထာင္ဒဏ္အသီးသီး ခ်မွတ္ခဲ့ဖူးၿပီး ၄ ရက္ေျမာက္ေန႔တြင္ ႏုိင္ငံေတာ္ သမၼတက ျပန္လည္ လြတ္ၿငိမ္း ခ်မ္းသာခြင့္ ျပဳခဲ့ဖူးသည္။
၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ဇြန္လအတြင္း ျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ား၊ ပဋိပကၡမ်ားတြင္ ကုလသမဂၢႏွင့္ INGO သံုးခုမွ ၀န္ထမ္း ၉ ဦး ပါ၀င္ပတ္သက္မႈ ရွိခဲ့ေၾကာင္း အစိုးရကလည္း တရား၀င္ ထုတ္ျပန္ေၾကညာခဲ့ၿပီး ယင္းတို႔အနက္ ၅ ဦးမွာ အျပစ္မရွိသျဖင့္ ျပန္လည္ လႊတ္ေပးခဲ့သည္။ က်န္ ၄ ဦးအနက္ ၃ ဦးအား ျပစ္ဒဏ္ အသီးသီးကို ခ်မွတ္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။
“INGO ေတြဟာ ဘယ္ေဒသေတြမွာ ဘာေတြလုပ္မယ္ဆိုတာ လူထုေရာ၊ အစိုးရပါ သိေအာင္ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းလုပ္ရင္ လက္မခံႏိုင္စရာ မရွိပါဘူး။ အခုက နယ္စြန္နယ္ဖ်ား ေနရာေတြကို အစိုးရခြင့္ျပဳမထားဘဲ ခိုးသြားတဲ့ INGO ေတြရွိေနတယ္။ မႏွစ္က ရခိုင္တုိင္းရင္းသားေတြ လုိအပ္ေနတာေတြကို တင္ျပပါဆိုလို႔ NGO ေတြကိုတင္ျပတယ္။ ဒါေပမယ့္ NGO ေတြက ဘဂၤါလီ ေတြကိုပဲ ေပးတယ္” ဟု ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕ လက္ကၽြယ္ေတာင္ ေက်ာင္းတိုက္မွ သံဃာေတာ္ ဦးေထရ၀ံသက ဧရာ၀တီသို႔ မိန္႔သည္။
ထိုသို႔ ေဒသခံမ်ား၏ ကန္႔ကြက္မႈမ်ား ရွိေနသျဖင့္ တခ်ိဳ႕အိမ္ရွင္မ်ားက လူမႈေရး အသင္းအဖြဲ႕မ်ားအား အိမ္ငွားရန္ ျငင္းဆန္မႈ တခ်ိဳ႕လည္း ရွိေၾကာင္း လူမႈေရးအဖြဲ႔အစည္းတခုမွ တာ၀န္ရွိသူတဦးက ေျပာသည္။
ျပည္တြင္းျပည္ပ လူမႈေရး အဖြဲ႔အစည္းမ်ားအား ယခုကဲ့သို႔ ကန္႔ကြက္ျခင္းကို ေဒသခံမ်ား အေနျဖင့္ ေသခ်ာစြာ စိစစ္ ခြဲျခားရန္ လိုအပ္ေၾကာင္း က်န္းမာေရး ေထာက္ပံ့မႈမ်ား ျပဳလုပ္လွ်က္ရွိသည့္ လူမႈေရးအသင္း တခုမွ အသင္းဥကၠ႒က ေထာက္ျပ ေျပာဆိုသည္။
“ဘယ္အဖြဲ႔ေတြ ဘက္လုိက္တယ္၊ မလုိက္ဘူးဆိုတာ ၾကည့္ရံုနဲ႔ သိႏုိင္ပါတယ္။ ေသခ်ာမစိစစ္ဘဲ ၀ါးလံုးရွည္နဲ႔ ရမ္းရင္ ေဒသခံေတြ အတြက္ မေကာင္းဘူး။ ဥပမာ – ဘဂၤါလီရြာမွာ ကူးစက္ေရာဂါ တခုျဖစ္ရင္ အဲဒီရြာမွာ ရပ္ေနမွာမဟုတ္ဘူး။ ရခိုင္ရြာေတြကိုလည္း ျပန္႔မယ္၊ ရခိုင္ျပည္နယ္ကို ျပန္႔မယ္၊ ေနာက္ဆံုး နယ္စပ္အထိ ျပန္႔သြားရင္ တဘက္နယ္စပ္က ဒါ အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ ကိစၥျဖစ္လာၿပီ။ မင္းတို႔မႏုိင္ဘူး ငါတို႔၀င္လုပ္မွ ရမယ္ဆိုရင္ ပိုရႈပ္ကုန္မယ္” ဟု အထက္ပါ ပုဂၢိဳလ္က ေျပာသည္။
သူကဆက္လက္၍ NGO မ်ား၊ က်န္းမာေရး ၀န္ထမ္းေတြမ်ားတြင္ လူမ်ိဳး၊ ဘာသာ မခြဲျခား ဆိုသည့္ က်င့္၀တ္ရွိေၾကာင္း၊ စစ္ေျမျပင္၌ ရန္သူကို ဒဏ္ရာႏွင့္ ဖမ္းမိလွ်င္လည္း က်န္းမာေရး ၀န္ထမ္းမ်ား၏ တာ၀န္မွာ ေဆးကုသ ေပးရန္သာ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ၿပီးမွသာ ရံုးတင္စစ္ေဆးျခင္း အစရွိသည့္ ကိစၥရပ္မ်ားကုိ လုပ္ေဆာင္ျခင္းက တျခားက႑ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ထုိသို႔ေသာ က်င့္ဝတ္မ်ား ရွိသည္ကို ေဒသခံမ်ား နားလည္ ေပးေစခ်င္ေၾကာင္း ရွင္းျပသည္။
INGO ႏွင့္ NGO မ်ားသည္ ဒုကၡသည္စခန္းမ်ားမွ ျပည္သူမ်ားကို ေထာက္ပံ့မႈမ်ား ျပဳလုပ္လိုၾကရာ၊ ဒုကၡသည္ စခန္းမ်ားရွိ လူဦးေရ ၉၀ ရာခိုင္ႏႈန္းမွာ ဘဂၤါလီမ်ား ျဖစ္ေနသျဖင့္ ေဒသခံမ်ား၏ မေက်လည္မႈကို ခံၾကရေၾကာင္းလည္း အထက္ပါ ပုဂၢိဳလ္ထံမွ သိရသည္။
ရခုိင္ျပည္နယ္ ေျမာက္ဘက္ပိုင္းရွိ ေဒသမ်ားတြင္ ျပန္လည္ ထူေထာင္ေရး လုပ္ငန္းမ်ား လုပ္ကိုင္ေနသည့္ အဖြဲ႔မ်ားအနက္ က်န္းမာေရး ၀န္ႀကီး႒ာနႏွင့္ ခ်ိတ္ဆက္ လုပ္ကိုင္လွ်က္ရွိသည့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ ေဆးပညာရွင္မ်ားအသင္း၊ ျမန္မာႏိုင္ငံ သားဖြား ဆရာမမ်ား အသင္း၊ ျမန္မာႏိုင္ငံ ၾကက္ေျခနီအသင္းႏွင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ က်န္းမာေရးမႉးအသင္းတို႔ကို ေဒသခံမ်ားလက္ခံၿပီး လြတ္လပ္စြာ လုပ္ေဆာင္ႏုိင္ေၾကာင္း သိရသည္။