ဒါဖတ္ၿပီးမွ လႊတ္ေတာ္ကို သြားပါ

--------------
ေရးသားသူ- ရဲမုိး

သင္ေနထုိင္ရာ အရပ္ေဒသကို ကိုယ္စားျပဳသည့္ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္တစ္ဦးဦးကို ေနာက္ဆံုးေတြ႕ခြင့္ရခဲ့သည့္

ေန႔ကို မွတ္မိ ပါသလား။ ဒါမွမဟုတ္ သင့္စိုးရိမ္ပူပန္မႈတစ္ခုကို ေျပာျပဖို႔ သိလိုသည့္ေမးခြန္းတစ္ခုကိုေမးဖို႔ သင့္ကိုယ္စားလွယ္၏ လိပ္စာ၊ တယ္ လီဖုန္းနံပါတ္ႏွင့္ အီးေမးလ္တို႔ သင့္မွာရွိပါသလား။ ဒါမွမဟုတ္ လႊတ္ေတာ္အတြင္း အေခ်အတင္ ေဆြးေႏြးမႈမ်ားႏွင့္ ဥပေဒၾကမ္း မ်ားအေၾကာင္း တစ္စံုတစ္ေယာက္က သင့္ကို တခုတ္တရလာေရာက္ရွင္းျပဖူးပါသလား။

ေမးခြန္းသံုးခုလံုးအတြက္ အေျဖက “ဟင့္အင္း”ဆုိလွ်င္ေတာ့ ၀န္ေဆာင္မႈေကာင္းမြန္စြာ မရရွိေသာ တတိယတန္းစားႏိုင္ငံသား
အျဖစ္ကို သင္ေရာက္ရွိေနတာ ေသခ်ာၿပီ။ သတိထားပါ။ သင္မသိလိုက္မီမွာ သင့္အခြင့္ အေရးမ်ားကို ခ်ဳိးေဖာက္ခံရဖို႔ နီးစပ္ေန
သည္။

ဒီမိုကေရစီ နည္းလမ္းအရ
လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားကို ေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္ျခင္းသည္ မိမိသေဘာက် ေလးစားေသာ ႏုိင္ငံေရးသမားမ်ားကို ေထာက္ခံအင္အားျပ႐ံုသက္သက္၊ မိမိမႀကိဳက္သည့္ပါတီကို ဆန္႔က်င္႐ံုသက္သက္မဟုတ္ပါ။ ကိုယ့္ကိုကိုယ္စားျပဳသူတစ္ဦးဦးကို လူ႔အဖြဲ႕အစည္းအေပၚ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ျပဳရာေနရာမွာ ပို႔ထား ျခင္းျဖင့္ မိမိဘ၀ႏွင့္ ဆႏမ်ားလံု ၿခံဳေစရန္ ရည္ရြယ္သည့္ ဒီမိုက ေရစီ၏အေျခခံလုပ္ထံုးျဖစ္သည္။

ျပည္သူက ေရြးခ်ယ္တင္ ေျမႇာက္သည့္ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားက ေရြးေကာက္ပြဲၿပီးသည့္အခါ တူတူပုန္းတမ္းကစားၾကျခင္းသည္ ဒီမုိကေရစီရင့္က်က္သည့္ ႏုိင္ငံႀကီးမ်ားမွာပင္ ျဖစ္ေလ့ရွိသည့္ ႏုိင္ငံေရးေရာဂါတစ္ခုျဖစ္သည္။ ႏုိင္ငံတကာအေလ့အထမ်ားအရ လႊတ္ေတာ္(ပါလီမန္) ကိုယ္စားလွယ္မ်ားက သူတုိ႔ကိုယ္စားျပဳသည့္ မဲဆႏနယ္ေျမမ်ားႏွင့္ ျပည္သူမ်ားကို မၾကာခဏထိေတြ႕ ဆက္ဆံၾကဖို႔အတြက္ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားကိုယ္တုိင္က တာ၀န္ရွိသလို ႏုိင္ငံေရးပါတီမ်ားႏွင့္ ပါလီမန္မ်ားမွာလည္း တာ၀န္ရွိသည္။

ကမၻာတစ္၀န္း ပါလီမန္မ်ားက ပါလီမန္အမတ္မ်ား၏ တာ၀န္ႏွင့္လုပ္ပိုင္ခြင့္မ်ားကို ႏိုင္ငံသားမ်ားသိေအာင္ ပညာေပးအစီအစဥ္မ်ား ျပဳလုပ္ၾကရသည္။ အင္တာနက္၊ ပံုႏွိပ္ႏွင့္ မီဒီယာအမ်ဳိးမ်ဳိးကတစ္ဆင့္ “သင့္ပါလီမန္အ မတ္ကို ဘယ္သူလဲ သင္သိပါ သလား”။ “သူ၊ သူမကို ဘယ္လို ဆက္သြယ္ရမလဲဆိုတာ သင္သိရဲ႕လား”၊ “သူ႔ကို သင္ဘယ္လိုလူခ်င္းေတြ႕ႏုိင္တယ္ဆုိတာ သိရဲ႕လား” စ
သည့္ ႐ိုးရွင္းၿပီး အေရးပါလွသည့္ ေမးခြန္းမ်ားႏွင့္ အေျဖမ်ားကို ေပးရင္း ျပည္သူမ်ားက သူတို႔သက္ဆုိင္ရာကိုယ္စားလွယ္မ်ား
ကို ထိေတြ႕ဆက္သြယ္ႏုိင္ဖို႔ ပါလီမန္မ်ားက ပညာေပးၾကသည္။

ႏုိင္ငံေရးပါတီမ်ားကလည္း ကိုယ့္ပါတီ၀င္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားက ျပည္သူ႔အေပၚ တာ၀န္ေက်သူမ်ားျဖစ္ဖို႔ ထိန္းေက်ာင္းရန္ တာ ၀န္ရွိသည္။ မိမိကုိယ္စားျပဳသည့္ နယ္ေျမႏွင့္ ျပည္သူမ်ားကို ထိေတြ႕ဖို႔တြန္႔ဆုတ္သည့္ကိုယ္စားလွယ္သည္ အနာဂတ္ေတြအတြက္ အလားအလာေကာင္းသည့္ ႏုိင္ငံေရးသမားတစ္ေယာက္မျဖစ္ႏုိင္ပါ။

ႏုိင္ငံတကာ ပါလီမန္မ်ားသမဂၢ(InterParliamentary Union) က ကမၻာတစ္၀န္းပါလီမန္ မ်ား၏ အရည္အေသြးကို အကဲ ျဖတ္ဖို႔အတြက္ လမ္းၫႊန္စာအုပ္ကို ၂၀၀၈ ခုႏွစ္က ထုတ္ေ၀ခဲ့သည္။ “ပါလီမန္ကို အကဲျဖတ္ျခင္း” (Evaluating Parliament) ဆုိသည့္ စာအုပ္မွာ ပါလီမန္တစ္ခုကို အကဲျဖတ္ဖို႔အတြက္ အေျခခံတန္ဖိုး ငါးခုကိုခ်မွတ္ထားသည္။ (၁) ကိုယ္စားျပဳမႈ(Representativeness) ၊ (၂) ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ (Transparency) ၊ (၃)ျပည္သူမ်ားလက္လွမ္းမီႏိုင္မႈ (Accessibility)၊
(၄)တာ၀န္ယူႏုိင္မႈ(Accountability)ႏွင့္ (၅) ထိေရာက္မႈ(Effectiveness) တုိ႔ျဖစ္သည္။

အခ်က္ငါးခ်က္တြင္ ကိုယ္စားျပဳမႈ (Representativeness) သည္ အေရးႀကီးဆံုး အခ်က္တစ္ခ်က္ျဖစ္သည္။ ပါလီမန္သည္ လူ႔ အဖြဲ႕အစည္းတစ္ခုလံုးကို ကိုယ္စားျပဳႏုိင္ရန္အတြက္ အမတ္တစ္ဦးခ်င္းစီက သက္ဆုိင္ရာမဲဆႏၵနယ္ႏွင့္ ျပည္သူမ်ားကို ကိုယ္စား ျပဳႏုိင္ဖို႔လိုအပ္သည္။ ျပည္သူ႔အသံမ်ားကို နားေထာင္ျခင္းႏွင့္ ျပည္သူမ်ားကို ျပန္လည္ရွင္းလင္းတင္ျပျခင္းမျပဳလုပ္ဘဲ ပါလီမန္ ထဲတြင္ မိမိဆႏၵတစ္ခုတည္းျဖင့္ ေဆြးေႏြးဆႏၵမဲေပးျခင္းသည္ မွန္ကန္ေသာ နည္းလမ္းမဟုတ္ပါ။

ကမၻာတစ္၀န္း ပါလီမန္မ်ားက အမတ္မ်ား၏ တာ၀န္ကိုရွင္းလင္းထားၾကသည့္အနက္ ၾသစေၾတးလ်ပါလီမန္၏ ရွင္းလင္းခ်က္က ပို၍နားလည္လြယ္သည္။ အမတ္တစ္ဦးမွာ အၾကမ္းဖ်င္းအားျဖင့္ တာ၀န္သံုးရပ္ရွိသည္။ (၁) သက္ဆုိင္ရာနယ္ေျမႏွင့္ ျပည္သူတို႔၏ ကိုယ္စားျပဳမႈတာ၀န္၊ (၂) ပါလီမန္အဖြဲ႕၀င္ အမတ္တစ္ဦး၏တာ၀န္၊ (၃) (တစ္သီးပုဂၢလ မဟုတ္လွ်င္) သက္ဆုိင္ရာႏုိင္ငံေရးပါတီ၏ တာ၀န္တို႔ျဖစ္သည္။

မရင့္က်က္သည့္ႏုိင္ငံမ်ားမွာေတာ့ အမတ္မ်ားက အမွတ္(၂) ႏွင့္ (၃)တုိ႔ကိုသာ တာ၀န္ေက်ၾကသည္။ အမွတ္(၁)တာ၀န္ကိုေတာ့ မၾကာခဏပ်က္ကြက္ေလ့ရွိၾကသည္။အမွတ္(၁)တာ၀န္ကို ထမ္းေဆာင္သည့္ေနရာမွာ Constituency Service ဟုေခၚသည့္ မဲဆႏနယ္ေျမကို ၀န္ေဆာင္မႈေပးျခင္းသည္ အေရးအႀကီးဆုံး တာ၀န္တစ္ခုျဖစ္သည္။ ၀န္ေဆာင္မႈမ်ားမွာ ျပည္သူမ်ား၏ ဆႏၵ
ႏွင့္ ထင္ျမင္ခ်က္မ်ားကို ေမးျမန္းနားေထာင္ျခင္း၊ လိုအပ္လွ်င္ အခက္အခဲမ်ားကို ရင္ဆုိင္ေနရသည့္ မိသားစု (သို႔မဟုတ္) အစု
အဖြဲ႕ေလးမ်ားကို အႀကံေပးျခင္းႏွင့္ ကူညီေျဖရွင္းေပးျခင္း၊ ပါလီမန္ထဲတြင္ ေဆြးေႏြးျငင္းခုံမႈမ်ားကို ျပည္သူမ်ားထံ ျပန္လည္ ရွင္း
လင္းတင္ျပျခင္းႏွင့္ မီဒီယာႏွင့္ ပံုမွန္ေတြ႕ဆံုမႈမ်ားလည္း ပါ၀င္သည္။

ပါလီမန္ အစည္းအေ၀းက်င္းပသည့္အခ်ိန္မွအပ မိမိနယ္ေျမအတြင္းမွာ ခရီးမ်ားမ်ားထြက္ၿပီး ျပည္သူတစ္ဦးခ်င္းစီကို ေတြ႕ ႏုိင္ဖို႔အတြက္ အခ်ိန္မ်ားမ်ားသံုးသင့္ေၾကာင္း ႏုိင္ငံတကာပါလီမန္မ်ားက ၫႊန္ၾကားၾကသည္။ မိမိမဲဆႏၵနယ္ေျမမ်ားရွိ ျပည္သူမ်ား၏ စီးပြားေရး၊ ကေလးငယ္မ်ား၏ ပညာေရးအရည္အေသြး၊ ၅ ႏွစ္ေအာက္ ကေလးငယ္မ်ား၏ ေသဆံုးမႈႏႈန္းထား၊ သဘာ၀ပတ္၀န္း က်င္ယိုယြင္းမႈႏွင့္ ဒုစ႐ိုက္မႈႏႈန္း၊ အလုပ္လက္မဲ့ႏႈန္းႏွင့္ က်န္းမာေရး၀န္ေဆာင္မႈအေျခအေန၊ သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရးအရည္အေသြးႏွင့္ အားကစားအရည္အေသြးတို႔အထိ ေလ့လာစူးစမ္းၾကဖို႔ တာ၀န္ရွိသည္။

ထိုတာ၀န္မ်ားကို ျပဳလုပ္ဖို႔ အမတ္မ်ားက ေက်ာင္းသားေလးမ်ားႏွင့္ စကားေျပာဆုိဖို႔ လိုအပ္သလို အိမ္ေထာင္ရွင္မမ်ားႏွင့္လည္း စကားလက္ဆံုက်ရပါမည္။ ဘြဲ႕ရအလုပ္လက္မဲ့လူငယ္မ်ား၏ ရင္ဖြင့္သံကို နားေထာင္ႏိုင္သလို ေဆး႐ံုက လူနာမ်ား၏ ေဆးကုသမႈစရိတ္ဆုိင္ရာ စကားမ်ားကိုလည္း စိတ္ရွည္လက္ရွည္နားေထာင္ဖို႔လိုအပ္သည္။ အေသးစားလုပ္ငန္းရွင္မ်ားႏွင့္အတူ စီးပြားေရးအလားအလာႏွင့္ ၿခိမ္းေျခာက္မႈမ်ားအေၾကာင္းကို ေဆြးေႏြးဖို႔လိုအပ္သလို ၀န္ထမ္းမ်ား၏ ဘ၀ကိုလည္း ေလ့လာဖို႔ တာ၀န္ရွိသည္။ အခ်ဳပ္ေျပာရလွ်င္ ျပည္သူ႔ကိုယ္စားလွယ္တစ္ေယာက္အတြက္ ျပည္သူကို ေလးေလးနက္နက္ ထိေတြ႕ဖို႔ထက္ ပို အေရးႀကီးသည့္ တာ၀န္မရွိပါ။ ဘေလာ့ဂ္မ်ား၊ လူမႈမီဒီယာမ်ားႏွင့္ စာပို႔စနစ္မ်ား အသံုးျပဳၿပီး ျပည္သူမ်ား မိမိကို တုိက္႐ိုက္ထိ ေတြ႕ဆက္ဆံႏုိင္ဖို႔အတြက္ လမ္းေၾကာင္းမ်ား ဖြင့္ေပးသင့္ပါသည္။ တာ၀န္ေက်ၿပီး အပတ္တကုတ္ ႀကိဳးပမ္းသည့္ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား အေၾကာင္းကို ၾကားေနရသည့္အတြက္ အားတက္မိေသးသည္။

ျပည္သူမ်ားကလည္း မိမိတို႔ ကုိယ္စားလွယ္မ်ား ဘာလုပ္ေနသည္၊ ဘာစာအုပ္ေတြ ဖတ္ေနသည္၊ သို႔မဟုတ္ ဘာမွလည္း မလုပ္၊ ဘာစာမွလည္း မဖတ္ဘဲ ေနေနသည္ကို စစ္ေဆးဖို႔ တာ၀န္ရွိသည္။ သူတို႔ဘာေတြလုပ္ေနသည္၊ ဘာစာအုပ္ေတြဖတ္ ေနသည္ဆုိ
ျခင္းက ကၽြန္ေတာ္တို႔ အနာဂတ္ အေပၚတိုက္႐ိုက္အခ်ဳိးက်ပါသည္။

တူတူပုန္းတမ္းကစားတာမ်ားၿပီး ကိုယ္စားလွယ္မ်ားက ျပည္သူကို ကိုယ္စားမျပဳႏုိင္လွ်င္ေတာ့ကမၻာေက်ာ္ စစ္တုရင္ခ်န္ပီယံ ဂယ္ရီကပ္စပါးေရာ့ဗ္က ႐ုရွားလႊတ္ေတာ္ကို ေ၀ဖန္သလို ျဖစ္လိမ့္မည္။

“တကယ့္ႏုိင္ငံေရးက လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ မရွိဘူး။ လမ္းေပၚနဲ႔ မီဒီယာထဲမွာပဲရွိတယ္”

ကိုယ္စားလွယ္ႀကီးမ်ားမက်င့္ႀကံသင့္သည္ကေတာ့ ၾကယ္တံခြန္လိုျဖစ္ပါသည္။ ၾကယ္တံခြန္မ်ားသည္ တစ္ခဏေတာက္ပသည္။ သို႔ေသာ္ ႏွစ္မ်ားစြာၾကာမွ တစ္ခါျပန္ေပၚလာတတ္ပါသည္။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ျပည္သူမ်ား၏ ဘ၀မွာထိုမွ်ေလာက္ ေအာင့္အည္း
သည္းခံေစာင့္စားဖို႔ အခ်ိန္မရွိလွပါ။

၂၀၁၅ မတိုင္မီ တစ္ႀကိမ္ျပန္လည္ဆံုေတြ႕ဖို႔သင္ကတိျပဳႏုိင္ပါသလား။ ။