ပညာေရးကို ထိပ္တန္းဦးစားေပးအျဖစ္ သတ္မွတ္ရန္ ကမၻာ့ကို မာလာလာ ေတာင္းဆို

ကမၻာ့ဘဏ္ ဌာနခ်ဳပ္တြင္ ျပဳလုပ္ေသာ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ မိန္းကေလးမ်ားေန႔၌ ကမၻာ့ဘဏ္ဥကၠ႒ ဂ်င္ယံုကင္ (၀ဲ)ႏွင့္ မာလာလာတို႔ကို ေတြ႕ရစဥ္ (Photo:AFP)

ကမၻာေပၚရွိ အမ်ဳိးသမီးမ်ား ပညာသင္ခြင့္အတြက္ ရပ္တည္သူ တစ္ဦးျဖစ္လာေသာ ပါကစၥတန္ေက်ာင္းသူ မာလာလာယူဆြတ္ဇိုင္က ပညာေရးကို ထိပ္တန္းဦးစားေပးအျဖစ္ သတ္မွတ္ရန္ ကမၻာ့ဘဏ္ကို ေအာက္တိုဘာ ၁၁ ရက္တြင္ ေတာင္းဆိုခဲ့သည္။ မာလာလာသည္ ၀ါရွင္တန္ အေျခစိုက္ ကမၻာ့ဘဏ္ ႐ံုးခ်ဳပ္တြင္ က်င္းပေသာ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ မိန္းကေလးမ်ားေန႔ အခမ္းအနား တက္ေရာက္စဥ္ ေျပာၾကားခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။

ကမၻာ့ဘဏ္အတြက္ မာလာလာ၏ အၾကံျပဳခ်က္ကို ကမၻာ့ဘဏ္ ဥကၠ႒ ဂ်င္ယုံကင္က ေတာင္းခံခဲ့ရာ "ကမၻာ့အဖြဲ႕အစည္းေတြဟာ က်န္းမာေရး၊ ေအအိုင္ဒီအက္စ္နဲ႔ အျခားအစီအစဥ္ေတြအတြက္ ေငြေၾကးအေျမာက္အျမား သံုးစြဲပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အဖြဲ႕အစည္းေတြ အားလံုးဟာ ပညာေရးကို ထိပ္တန္းဦးစားေပးအျဖစ္ သတ္မွတ္ရမယ္လို႔ ကြၽန္မထင္ပါတယ္" ဟု မာလာလာက ေျပာၾကားခဲ့သည္။

ယင္းဦးစားေပးမႈက ကေလးအလုပ္သမား၊ ကေလးလူကုန္ကူး ခံရျခင္း၊ ဆင္းရဲမြဲေတမႈႏွင့္ ေအအိုင္ဒီအက္စ္ စသည္တို႔ကို တစ္ၿပိဳင္နက္တည္း တိုက္ဖ်က္ေပးမည္ျဖစ္ေၾကာင္း အသက္ ၁၆ ႏွစ္အရြယ္ မာလာလာက ေျပာၾကားခဲ့သည္။

ကမၻာ့ဘဏ္သည္ မာလာလာ ေဖာင္ေဒးရွင္းကို အေမရိကန္ေဒၚလာ သန္း ၂၀၀ လွဴဒါန္းခဲ့ေၾကာင္း ကင္ကေၾကညာခဲ့သည္။ ကမၻာတစ္၀န္း အမ်ဳိးသမီးမ်ား ပညာသင္ခြင့္ ရရွိရန္အတြက္ ကူညီရန္ မာလာလာက ယင္းေဖာင္ေဒးရွင္းကို ထူေထာင္ထားသည္။

မာလာလာက သူ၏ဖခင္သည္ သားမ်ားကို ဦးစားေပးေသာ ပါကစၥတန္ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းတြင္ အမ်ဳိးသမီးမ်ား၏ အခြင့္အေရးမ်ားအတြက္ လႈံ႔ေဆာ္ခဲ့ေၾကာင္း၊ ယင္းအတြက္ ဖခင္ျဖစ္သူကို တာလီဘန္မ်ား၏ တိုက္ခိုက္ခံရႏိုင္သည္ကို အသက္ ၁၃ ႏွစ္ႏွင့္ ၁၄ ႏွစ္ခန္႔တြင္ ခံစားမိခဲ့ၿပီး မိမိကို တိုက္ခိုက္လာႏိုင္ေျခ အတြက္လည္း ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္ခဲ့ေၾကာင္း မာလာလာက ေျပာၾကားခဲ့သည္။ အမ်ဳိးသမီးမ်ား ပညာသင္ခြင့္ ေတာင္းဆိုမႈေၾကာင့္ မာလာလာသည္ ၿပီးခဲ့ေသာႏွစ္ ေအာက္တိုဘာ ၉ ရက္က တာလီဘန္မ်ား၏ ေသနတ္ျဖင့္ ပစ္ခတ္ျခင္း ခံခဲ့ရသည္။

ယင္းေနာက္ မာလာလာသည္ ကမၻာတစ္၀န္း အမ်ဳိးသမီး ပညာသင္ခြင့္ လႈံ႔ေဆာ္ေရး ျပယုဂ္ျဖစ္လာၿပီး ယခုႏွစ္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ႏိုဗယ္ဆု ေပးအပ္ခံရမည္ဟု ထင္ေၾကးေပးခံ ခဲ့ရသည္။ ႏိုဗယ္ဆုႏွင့္ လြဲေခ်ာ္ခဲ့ေသာ္လည္း အမ်ဳိးသမီး လူ႕အခြင့္အေရးအဖြဲ႕ RAW in War က ေပးအပ္ေသာ အန္နာပိုလစ္ေကာ့စကာယာ အထိမ္းအမွတ္ဆုကို ေအာက္တိုဘာ ၄ ရက္တြင္ ရရွိခဲ့သည္။ မာလာလာ ႏိုဗယ္ဆု လြဲေခ်ာ္ခဲ့ျခင္းကို ၀မ္းေျမာက္ေၾကာင္း၊ ပါကစၥတန္ တာလီဘန္အဖြဲ႔ Tehreek-e-Taliban က ေျပာၾကားခဲ့သည္။ မာလာလာ ဆုရရွိျခင္းမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ "မာလာလာ ဘာမွမလုပ္ပါဘူး။ အစၥလာမ္ကို ဆန္႔က်င္ေနလို႔ ဆုေတြရေနတာပါ" ဟု ပါကစၥတန္ တာလီဘန္မ်ားက ေျပာခဲ့သည္။

မာလာလာသည္ ေအာက္တိုဘာ ၁၀ ရက္က ဥေရာပ၏ ဂုဏ္သိကၡာ ႀကီးမားေသာ ဆာခါေရာ့ လူ႔အခြင့္အေရးဆုကို ရရွိခဲ့ၿပီးေနာက္ မာလာလာကို အေမရိကန္ႏွင့္ ၿဗိတိန္တြင္ ရွိေနလွ်င္ပင္ သတ္မည္ဟု TPP က ၿခိမ္းေျခာက္ခဲ့သည္။ မာလာလာ၏ အတၳဳပၸတၱိစာအုပ္ 'I Am Malala: The Girl Who Stood Up for Education and Was Shot by the Taliban' သည္ မၾကာေသးမီက ထြက္ရွိခဲ့သည္။ ဆရာ၀န္ ျဖစ္ခ်င္ခဲ့ေသာ မာလာလာက ယခုအခါ အေျပာင္းအလဲမ်ား ေဖာ္ေဆာင္ရန္အတြက္ ႏိုင္ငံေရးသမားတစ္ဦး ျဖစ္လိုေၾကာင္း ေျပာၾကားသည္။

Sayar Chan