၁၃ ရာစု မုတၲမအိုးႏွင့္ စဥ့္ပန္းကန္ျပား တူးေဖာ္ရရွိ

မြန္ျပည္နယ္ မုတၱမၿမဳိ႕ ဇာကဒြန္း ရပ္ကြက္ရွိ ဦးစိုးတင္၏ မုန္႔တီ၊ မုန္႔ဖတ္ လုပ္စက္႐ုံတြင္ စက္႐ုံထြက္ အညစ္အေၾကးမ်ား စြန္႔ပစ္ရန္ ေျမက်င္းတူးရာမွ ပုဂံေခတ္ႏွင့္ ေခတ္ၿပဳိင္ ထင္ရွားခဲ့သည့္ မာတဘန္ဂ်ား (မုတၱမအိုး) ႏွင့္ ဆဲလီဒြန္ေခၚ စဥ့္စိမ္း အၾကည္ေရာင္ ပန္းကန္ျပားမ်ားကို ဒီဇင္ဘာလ ၄ ရက္ေန႔ နံနက္တြင္ တူးေဖာ္ ရရွိခဲ့ေၾကာင္း မုတၱမၿမဳိ႕ေဟာင္းမ်ားႏွင့္ ေရွးေဟာင္း အေမြအႏွစ္မ်ား ရွာေဖြေဖာ္ထုတ္ ထိန္းသိမ္း ေစာင့္ေရွာက္ေရး ေကာ္မတီဥကၠ႒ ေဒါက္တာ သန္းဦးက ေျပာၾကားသည္။

ယခု တူးေဖာ္ရရွိသည့္ မုတၱမအိုးသည္ ဂဝံေျမသားေအာက္ရွိ ႏုန္းေျမးသား ထဲမွ တူးေဖာ္ရရွိျခင္း ျဖစ္ၿပီး အိုးအဝသည္ ရွစ္လက္မ၊ လုံးပတ္ေျခာက္ေပ၊ အျမင့္ႏွစ္ေပ ရွိေၾကာင္း ၎ကဆက္လက္ ေျပာၾကားသည္။

မုတၱမၿမဳိ႕ ေျမေပၚေျမေအာက္တြင္ ေရွးေဟာင္း ပစၥည္းမ်ား မၾကာခဏ ေတြ႕ရွိရေသာ္လည္း ေဒသခံမ်ားက ေရွးေဟာင္းပစၥည္း၏ တန္ဖိုးကို မသိရွိၾကသျဖင့္ တစ္ဖက္ျပည္ပ ႏိုင္ငံမ်ားကို ေရာက္ရွိ သြားခဲ့သည့္ ေရွးေဟာင္းပစၥည္းမ်ားစြာ ရွိေနသည္ဟု ၎ကဆိုသည္။

မုတၱမအိုးမ်ားကို အေရွ႕ေတာင္အာရွ၊ ေတာင္အာရွႏွင့္ အေရွ႕အလယ္ပိုင္း ေဒသမ်ား၏ ေရွးေဟာင္းပစၥည္း တူးေဖာ္မႈမ်ား၊ ေရွးေဟာင္း သေဘၤာပ်က္ တူးေဖာ္မူမ်ားႏွင့္ ေရွးေဟာင္းပစၥည္း အေရာင္းဆိုင္ မ်ားမွလည္း ေတြ႕ရွိ ထားေၾကာင္း၊ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံ ေတာင္ပိုင္းရွိ ပင္လယ္ဆိပ္ကမ္းၿမဳိ႕ ေဟာင္းေနရာ ေျခာက္ေနရာတြင္ ျမန္မာ့ စဥ့္ထည္မ်ားျဖစ္သည့္ မာတဘန္ စဥ့္အနက္ေရာင္ အိုးမ်ားႏွင့္ စဥ့္အျဖဴေရာင္ အိုးမ်ားကို တူးေဖာ္ေတြ႕ရွိခဲ့ေၾကာင္း မုတၱမအိုးႏွင့္ စဥ့္ထည္မ်ား သုေတသန ပညာရွင္ ေဒၚနန္းၾကည္ၾကည္ခိုင္က မုတၱမစာတမ္း ဖတ္ပြဲတြင္ ေျပာၾကားထားသည္။

“အရင္ကလည္း အိမ္သြားေဆာက္တဲ့ ဇာကဒြန္း ရပ္ကြက္မွာ ေျမက်င္းတူးရင္း အိုးအလုံး ၂၀ ေလာက္ ထြက္လာတယ္။ ဘာအိုးမွန္း မသိေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တို႔လည္း ႐ိုက္ခြဲလိုက္တယ္။ အဲဒီတုန္းကေတာ့ အိုးတစ္နဲ႔တစ္လုံး အကြာက သုံးေပ၊ ေလးေပ ေလာက္ပဲ ရွိတယ္။ ဒီတစ္ေခါက္ ရတဲ့အိုးကေတာ့ အႀကီးဆုံးပဲ” ဟု အဆိုပါ ေျမက်င္း တူးခဲ့သူ ဦးေဇာ္လင္းက ျပန္လည္ ရွင္းျပသည္။

မုတၱမအိုးမ်ားမွာ စဥ့္အနက္ေရာင္၊ စဥ့္အညဳိေရာင္ အိုးႀကီးမ်ား ျဖစ္ၿပီး ယခင္ေခတ္က ယင္းအိုးထဲတြင္ ၾကာရွည္ခံ ပစၥည္းမ်ား သိုေလွာင္ရာတြင္ အသုံးျပဳခဲ့ၾကေၾကာင္း၊ တ႐ုတ္၊ ဂ်ပန္၊ ထိုင္းႏွင့္ ဗီယက္နမ္စသည့္ အေရွ႕ေတာင္အာရွ ႏိုင္ငံထုတ္ ေျမထည္၊ စဥ့္ထည္ပစၥည္းမ်ား တူးေဖာ္မူမ်ားတြင္ လည္း မုတၱမအိုးမ်ားႏွင့္ စဥ့္ထည္ မ်ားကိုလည္း တူးေဖာ္ ရရွိထားေၾကာင္း ေဒၚနန္းၾကည္ၾကည္ခိုင္က ဆိုသည္။

အေရွ႕ေတာင္အာရွ ႏိုင္ငံထုတ္ ပစၥည္းမ်ားထဲတြင္ ျမန္မာ့စဥ့္ထည္ ပစၥည္းမ်ား ေတြ႕ရွိခဲ့ရာတြင္ မည္သည့္ ႏိုင္ငံထုတ္ပစၥည္း ျဖစ္သည္ကို အတည္ျပဳရန္ အခက္အခဲမ်ား ရွိခဲ့ေၾကာင္းႏွင့္ ထိုင္းႏွင့္ ျမန္မာသည္ နယ္နိမိတ္ျခင္း ထိစပ္ေနသျဖင့္ ျမန္မာ့ ေရွးေဟာင္း ပစၥည္းမ်ားကို ထိုင္းပစၥည္းမ်ားအျဖစ္ ထင္ေယာင္ထင္မွား သတ္မွတ္ခံခဲ့ ရသည္မွာလည္း ဝမ္းနည္းဖြယ္ ေတြ႕ ရွိခဲ့ရသည္ဟု ၎ကဆိုသည္။

လြန္ခဲ့သည္ ႏွစ္ေပါင္း ခုနစ္ရာေက်ာ္က တတိယမုတၱမၿမဳိ႕ကို တည္ေထာင္ခဲ့သည့္ မြန္ဘုရင္ ဝါရီ႐ူမင္း လက္ထက္တြင္ မုတၱမနယ္ေျမ ပိုင္နက္သည္ ၃၂ ၿမဳိ႕ ျဖစ္ခဲ့ၿပီး အဆိုပါမင္း လက္ထက္မွ ေဆးတံမ်ား စဥ့္ထည္း ပန္းကန္ျပားမ်ားႏွင့္ ေရွးေဟာင္း အိုးမ်ားကို မုတၱမၿမဳိ႕ေဟာင္း ၿမဳိ႕႐ိုး တစ္ေလွ်ာက္တြင္ တူးေဖာ္ရရွိေလ့ ရွိေၾကာင္း ၎က ေျပာသည္။

သမိုင္း အေထာက္အထားမ်ားအရ ျမန္မာ့ အိုးၿမဳိ႕ေတာ္မ်ားဟု လူသိမ်ားခဲ့သည့္ တြံေတး၊ ပဲခူး၊ မုတၱမ (မာတဘန္) ၿမဳိ႕မ်ားတြင္ စဥ့္ဖိုေဟာင္းမ်ား အမွန္တကယ္ ရွိ၊ မရွိကို သုေတသန ပညာရွင္မ်ားက ရွာေဖြလ်က္ရွိကာ ယဥ္ေက်းမႈ ဝန္ႀကီးဌာနက တြံေတး (တလ) ေတာႀကီးတန္းႏွင့္ ပဲခူး (လဂြန္း ဗ်ည္း) ၿမဳိ႕ေဟာင္း တစ္ေလွ်ာက္တြင္ စဥ့္ဖိုေဟာင္း ေလးခုကို ရွာေဖြတူးေဖာ္ သုေတသန ျပဳထားၿပီး ျဖစ္သည္။